Vanaf vandaag mag je zonnepanelen met stekker gebruiken: wat zijn de voor- en nadelen (en kan je je geld terugverdienen?)

Het grote voordeel van de stekkerzonnepanelen is de eenvoud. Je hoeft ze maar in te pluggen in het stopcontact en je kan meteen de opgewekte stroom verzilveren, bijvoorbeeld door de wasmachine te laten draaien. Iedereen kan ze kopen - dus ook mensen die in een appartement wonen (al check je dat best bij de medebewoners) of een huurwoning.

De panelen zijn sinds zowat een maand te koop, maar mogen pas vanaf vandaag ook effectief gebruikt worden. Er komt geen officiële installateur aan te pas en je moet het in de meeste gevallen niet melden aan distributienetbeheerder Fluvius. Wanneer is melden wel verplicht?

• Als je nog een analoge meter hebt

• Als je omvormer groter is dan 800 watt (al wordt groter dan 800 watt wel afgeraden)

• Als je in Brussel of Wallonië woont

De melding moet binnen de 30 dagen gebeuren.

Belangrijk: per huishouden zal een maximumcapaciteit van 800 watt gelden voor de plug-inpanelen én de batterij samen. (Dat is de grens die Vlaanderen stelt, al is het aan de federale regering om dat wettelijk vast te leggen.) Je kan kiezen om enkel voor de plug-inpanelen te gaan, maar dan moet je ervoor zorgen dat je niet de 800 watt overschrijdt met de omvormer.  

Het zal afhangen van de capaciteit hoeveel panelen je best aankoopt, vertelt Marc Malbrancke van Synergrid, de koepelorganisatie voor Belgische elektriciteits- en gasnetbeheerders, aan VRT NWS. "Op de officiële lijst van gehomologeerde installaties zullen er immers ook staan met een capaciteit van pakweg 600 of 1.000 watt".

In principe zullen er plug-and-playpanelen op de markt komen die we nu kennen van de zonnepanelen op daken. Die hebben doorgaans een capaciteit van 360 watt, wat je zou toelaten er 2 aan te sluiten.  

Hou je zeker aan het maximum van 800 watt, stellen experts. Als je méér panelen of batterijen gaat installeren dan het systeem aankan, dan kan dit het elektrisch circuit beschadigen en zelfs brand veroorzaken. "De maximumcapaciteit geldt voor panelen en batterijen samen. Als je dus al voor 800 watt aan panelen hebt, kan er geen batterij meer bij," vertelt Koen Vanthournout, energie-expert bij VITO/EnergyVille.

Bovendien zorgt de limiet ervoor dat het elektriciteitsnet niet overbelast raakt bij een grote productie, bij zonnig weer. 

• Je moet uiteraard de plaats hebben om de panelen te installeren, een plek ook die voldoende zonlicht kan vangen. Als je in een appartement aan de noordkant woont, is het dus niet zo'n goed idee. Als je aan de oost- of westkant woont, hou er dan rekening mee dat je best respectievelijk 's morgens of 's avonds die energie kan verbruiken voor een zo hoog mogelijk rendement.

• Als je in een appartement woont, overleg je er best eens over met de VME (Verenging van Mede-eigenaars), die moeten mogelijk toestemming geven.

• Je neemt best ook op voorhand contact op met de dienst Stedenbouw bij de gemeente om na te gaan of de plaatsing wel toegelaten is.

• Uiteraard moet het paneel veilig geïnstalleerd worden zodat het niet kan vallen, of los kan komen bij rukwinden. 

• Koop een erkend exemplaar met het juiste certificaat. Synergrid heeft een lijst vrijgeven met gehomologeerde installaties. Let bij het installeren van het paneel ook op loshangende draden.

• Vergeet niet dat het hier om elektriciteit gaat, het is dus niet zonder gevaar. Hou je dus zeker aan de maximumcapaciteit, zoals hierboven geschetst. Ga ook na of je installatie gekeurd is en goed bevonden. 

Experts schatten dat je de aankoopprijs van de panelen na een 5-tal jaar kan terugverdienen. Hou er wel rekening mee dat het terugverdieneffect moeilijk te berekenen is. Hoe efficiënt is het paneel naar de zon gericht, hoe lang heb je überhaupt zon op je balkon? En dan zijn er nog de parameters waarop die inschatting is gebaseerd. 

"Je moet weten dat de berekening gemaakt is op basis van een aankoopprijs van 1.000 euro voor die 800 watt (op het internet vind je allerlei prijzen en groottes, red.). Als er prijsbrekers op de markt zouden komen die de panelen tegen de helft van de prijs gaan aanbieden, dan zal je ze veel sneller terugverdiend hebben. Ook de prijs van elektriciteit kan schommelen. Hoe hoger die wordt, hoe sneller terugverdiend", zegt Koen Vanthournout. 

Het komt er ook op aan om voldoende van de opgewekte stroom meteen zelf te verbruiken om er profijt uit te halen. "Om een voldoende rendement te halen moet je sowieso iets meer dan de helft van de opbrengst gebruiken, maar bij doorsneegezinnen moet dat zeker lukken." Meer nog, om op 50 procent te landen, moet een doorsneegezin vaak weinig of niets aan zijn gedrag aanpassen, maar een hoger rendement is uiteraard nog beter.

Ook niet onbelangrijk: de stekkerzonnepanelen worden niet meegeteld als hernieuwbare energie. Je krijgt er dus geen betere EPC-score voor in Vlaanderen en Brussel. Specifiek in Brussel komen ze ook niet in aanmerking voor voordelen zoals groenestroomcertificaten.